jueves, 15 de diciembre de 2016

Campo de concentración d'Arnao

    As fotos d'esta entrada son as poucas que podemos atopar publicadas relacionadas col campo de concentración d'Arnao: tres d'elas tán publicadas nel libro de José Manuel Castiello titulao Los Castiello. La lucha por la libertad y outra foi publicada hai pouco nel blog castropol.blogia.com por Ovidio Vilá Pernas. Tamén incorporo ún detalle d'úa minuta cartográfica del catastro del ano 1942 que publica el Instituto Xeográfico Nacional y unde se pode ver cómo figura el campo cos barracóis.

   Condo eu era neno, a finales dos oitenta ou principios dos noventa, inda quedaban á vista os restos das qu'imaxino que foran dúas garitas de vixilancia del campo, ademáis del edificio qu'agora fai de sede del Club de Tiro. 

1.- Pilar y José Manuel Castiello nel Campo de concentración d'Arnao, Castiello Carriles, J.M., Los Castiello. La lucha por la libertad,  Ediciones Trabe SL, Uviéu, 2001
José Manuel Castiello describe nel sou libro el campo, tendo en conta a descripción del campo que fai, y xuntándola con outras fontes existentes (www.arama.org), podemos ter úa idea aproximada de cómo era el campo: á dereta da entrada del mesmo había un barracón de madera destinao a os guardas y outro á esquerda (d'obra) que contía as oficinas y a residencia dos mandos. Seguindo pra dentro aparecían en linia un barracón pra homes, úa caseta unde repartían el correo, outro barracón destinao a intendencia y por último el das muyeres. Esos barracóis habían albergar cada ún a 300 personas en liteiras d'a tres y medían 32 metros de largo por 10,5 d'ancho. Na dereta dos barracóis, noutro edificio d'obra, taban as cocías, seguidas da enfermeria (en edificio de madera), con úa chabola al lao unde cocinaban pra os enfermos. Nin que dicir ten que todo el campo taba arrodíao por alambre d'espín.

     Era un campo pra prisioneiros republicanos que fixo el bando franquista, tuvo aberto hasta el mes de xuyín de 1943 porque, anque fora clausurao como campo de prisioneiros con orde del día 5 de septembre de 1939, seguíu funcionando como campo pra presos gubernativos xa baxo el mando da Dirección Xeneral de Prisióis (http://mas.lne.es/javier-fernandez/arnao-memoria-del-horror.html).
2.-Os ermaos Castiello nel Campo de concentración d'Arnao, Castiello Carriles, J.M., Los Castiello. La lucha por la libertad,  Ediciones Trabe SL, Uviéu, 2001
    Respecto á fecha d'apertura, os datos nun son mui fiables porque varían: por un lao, algúa fonte indica que el campo fixose nel ano 1938 (www.arama.org); sin embargo, xa hai mortos nel campo nel Rexistro Civil de Castripol del ano 1937 (www.asturiasrepublicana.com), fecha que coincide con diversos testimonios que se poden atopar. Tendo en conta ademáis qu'a caída da zona republicana ocurre en outubre de 1937, todo parece indicar que xa taba aberto nesa fecha.

    El campo empezóu como campo de prisioneiros, peró pasóu a ser campo de trabayo  construindo os presos as pistas da zona d'Arnao y Viyadún.

    Nel Rexistro Civil de Castripol tán anotadas sete mortes, anque case seguro qu'houbo algúa máis tendo en conta as condicióis de vida dos prisioneiros, entre os qu'había abondas muyeres y algún neno, así como ben xente mayor, con úa salú qu'aguantaba a duras penas os días d'inverno nel campo (J. M.Castiello da conta d'un morto por "falta d'atención"). Entre os prisioneiros había familiares de "fugaos" que taban nel monte y qu'usaban pra presionalos y que s'entregasen, este foi el caso dos Castiello.




3.- Documento de libertá de José Manuel Castiello, Castiello Carriles, J.M., Los Castiello. La lucha por la libertad,  Ediciones Trabe SL, Uviéu, 2001

4.- Barracón del Campo de concentración d'Arnao, castropol.blogia.com, entrada del 2 de novembre de 2016. Fotografía facilitada por Elisa Castro.
5.- Minuta cartográfica catastral. 1942. Instituto Xeográfico Nacional